Nöbetçi Eczaneler
Almanya’nın Bavyera eyaletine bağlı Pfaffenhofen bölgesinde, iki orta yaşlı erkek, nadir görülen ancak son derece ölümcül bir hastalık olan Borna virüsü (BoDV-1) enfeksiyonuna yakalandı. Hastalığa yakalanan kişilerden biri yaşamını yitirirken, diğerinin ise yoğun bakımda tedavisi sürüyor.
Yüzde 90’dan Fazla Ölüm Oranı
Borna virüsü, insanlarda genellikle ölümle sonuçlanan ciddi beyin iltihabı (ensefalit) vakalarına yol açıyor. Friedrich Loeffler Enstitüsü verilerine göre, bu virüse yakalanan hastaların yüzde 90’ından fazlası hayatını kaybediyor. Bavyera Eyalet Sağlık ve Gıda Güvenliği Ofisi’nden (LGL) bir yetkili, virüsün “son derece ölümcül” olduğunu belirtti. Bölge Yöneticisi Albert Gürtner ise yerel basına yaptığı açıklamada durumu “endişe verici” olarak nitelendirdi.
Virüsün Kaynağı: Sivri Fareler
Uzmanlar, virüsün doğal taşıyıcısı olarak sivri fareleri (Spitzmaus) işaret ediyor. Bu küçük kemirgenler virüsü dışkı, idrar ve tükürükleri aracılığıyla çevreye yayabiliyor ancak kendileri hastalanmıyor. İnsana bulaşma yolları ise hâlâ netlik kazanmış değil. Kirli yiyecek ve su tüketimi ile kontamine toprakla temas, olası bulaşma yolları arasında değerlendiriliyor.
Pfaffenhofen Sağlık Dairesi, enfeksiyon kaynağının belirlenmesi amacıyla LGL ile iş birliği içinde çalışmalarını sürdürüyor.
2018’e Kadar İnsanlarda Bilinmiyordu
Borna virüsü, uzun yıllardır at, koyun ve bazı diğer memelilerde görülen bir enfeksiyon olarak biliniyordu. Ancak insanlarda ağır ensefalit vakalarına neden olduğu ilk kez 2018 yılında tespit edildi. Almanya’da bu virüsle ilgili vakaların bildirimi 2020 yılından bu yana zorunlu hale getirildi. Robert Koch Enstitüsü’ne (RKI) göre her yıl en fazla altı vaka bildiriliyor ve bunların büyük çoğunluğu Bavyera eyaletinde görülüyor. Daha önce de Bavyera’nın Weißenburg-Gunzenhausen, Mühldorf ve Rottal-Inn bölgelerinde ölümle sonuçlanan vakalar yaşanmıştı.
Belirtiler Sinsi, Teşhis Zor
Borna virüsü enfeksiyonu, genellikle baş ağrısı, ateş ve halsizlik gibi belirsiz belirtilerle başlıyor. Birkaç gün içinde ise sinir sistemini etkileyen ciddi semptomlar gelişebiliyor: davranış bozuklukları, konuşma ve yürüme güçlüğü gibi. İlk belirtiler ile ciddi nörolojik semptomların ortaya çıkması arasında haftalar geçebiliyor. RKI verilerine göre, doğrulanmış her vakada ağır ensefalit gelişiyor ve hastaların çoğu kısa sürede komaya giriyor. Şimdiye kadar bildirilen neredeyse tüm vakalar ölümle sonuçlandı.
Vatandaşlara Uyarılar ve Alınması Gereken Önlemler
Pfaffenhofen Bölge Ofisi, halkı uyararak önleyici tedbirlerin alınması gerektiğini vurguladı. Vatandaşlardan şu önlemlere dikkat etmeleri istendi:
- Canlı veya ölü sivri farelere çıplak elle dokunulmamalı.
- Fare dışkısı bulunabilecek alanlardan (örneğin taş duvar dipleri, barakalar, çit altları) uzak durulmalı.
- Sivri fareler evcil hayvan olarak beslenmemeli.
- Ölü farelerin imhasında lastik eldiven ve FFP2/FFP3 tipi maske kullanılmalı.
- Sivri fareleri çeken gıda kaynakları (açıkta mama, kompost yığını vb.) ortadan kaldırılmalı.
Yetkililer, Borna virüsünün son derece ölümcül olmasına rağmen, genel halk için bulaşma riskinin çok düşük olduğunu da özellikle vurguladı.